Biyoteknolojik İlaç...
Nedir?
Biyoteknoloji, insan yaşam kalitesini iyileştirmeye yönelik faydalı ürünler elde etmek için canlı organizmaları veya sistemleri kullanan; biyoloji, biyokimya, mikrobiyoloji gibi biyolojik bilimler ve teknoloji arasında etkileşimler sonucu yeni ürünlerin elde edildiği çok disiplinli bir bilim ve teknoloji dalıdır. Biyolojik ilaçların etkin maddeleri Peptit veya proteinlerdir. Peptit veya protein yapısındaki ilaçlar doğrudan biyolojik ortamlardan saflaştırılarak kimyasal sentez yoluyla ya da teknolojik yöntemler kullanılarak canlı organizmalar da üretilmektedir. 50 aminoasit büyüklüğe kadar olan peptitler kimyasal yöntemlerle sentezlenebilir. Daha büyük proteinler rekombinant DNA teknolojisi ile veya biyolojik ortamlardan saflaştırma yoluyla elde edilebilir.
Sağlık alanındaki biyoteknolojik çalışmalar; gen terapisi, rekombinant aşılar, biyofarmasötikler ve insanın zarar görmüş veya işlevini kaybetmiş organ ve dokularının değiştirilmesi için yapay organ ve doku üretimini kapsamaktadır. Günümüzde biyoteknolojik çalışmalar özellikle ilaç üretiminde hızlı gelişmeler katedilmesine yardımcı olmaktadır.
Üretimi
Biyoteknolojik ilaçların üretiminde rekombinant DNA teknolojisi kullanılmaktadır. Rekombinant DNA teknolojisi, rekombinant DNA oluşturabilmek için kullanılan yöntemler serisi olup; bir gen parçasının klonlanması ve kullanılan genden protein ekspresyonu işlemi işlemidir.
Biyoteknolojik ilaçlar konvansiyonel ilaçlara kıyasla daha büyük moleküllere sahiptir ve her birinin doğasında belli düzeylerde değişkenlik gösteren bir dizi özellik vardır. Bu değişkenlik, molekülün ‘şekli’ (katlanma) ile moleküle eklenmiş olabilen herhangi bir şeker ya da karbonhidratın tür ve uzunluğunda (glikolizasyon) olabilir. Biyoteknolojik ilaçlar yaşayan organizmalar kullanılarak üretilirler. Son ürün olan biyolojik etkin maddenin yaşayan hücre ya da organizmanın içinde bulunan binlerce diğer molekülden ayıklanarak saflaştırılması gerektiğinden üretim süreci karmaşıktır ve ileri teknoloji gerektirir.
Konvansiyonel İlaçlarla Karşılaştırması
Konvansiyonel ilaçlar kimyasal sentez ürünleri iken biyoteknolojik ilaçlar canlı hücrelerden elde edilen biyolojik ürünlerdir.
Kimyasal İlaçlar
- Küçük moleküllerdir.
- Basit yapılardır.
- Serum proteazlarına karşı dayanıklıdır.
- Stabilite sorunları yoktur.
- İyi tanımlanmış modifikasyonlardır.
- Kimyasal sentez ile elde edilir.
- Üretim sırasında kritik işlem basamağı azdır.
- Bütünüyle karakterize etmek kolaydır.
- İmmünojenik değildir.
Biyolojik İlaçlar
- Küçük ve büyük karmaşık moleküllerdir.
- Kompleks yapılardır.
- Serum proteazlarına karşı duyarlıdır.
- Stabilite sorunları vardır.
- Modifikasyon seçenekleri fazladır.
- Canlı hücrelerden elde edilir.
- Üretim sırasında kritik işlem basamağı çoktur.
- Bütünüyle karakterize etmek imkansızdır.
- Genellikle immünojeniktir.